Thời gian qua, thực hiện Chương trình chuyển đổi số quốc gia và kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Tài chính, ngành Thuế đã xây dựng và triển khai Hệ thống hóa đơn điện tử (HĐĐT). Đây là một trong những thông tin quản lý thuế quan trọng, là cơ sở để triển khai các ứng dụng thuế điện tử phục vụ công tác quản lý thuế nói riêng, cũng như quản lý nhà nước nói chung.
Với nền tảng công nghệ thông tin hiện đại, Hệ thống HĐĐT lưu giữ toàn bộ dữ liệu HĐĐT của người nộp thuế (NNT), giúp cơ quan thuế (CQT) kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp nhằm hợp thức hóa hàng hóa mua trôi nổi, buôn lậu để kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào, giảm số thuế phải nộp NSNN, tăng số thuế GTGT được hoàn, kê khai khống chi phí được trừ nhằm trốn thuế TNDN, gây thất thu cho NSNN. Đây luôn là một yêu cầu cấp thiết đối với ngành Thuế, nhất là trong thời gian gần đây khi tội phạm về thuế có chiều hướng gia tăng, các hành vi mua bán hoá đơn ngày một tinh vi, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc phát hiện, xử lý. Các đối tượng đã lợi dụng quy định thông thoáng trong đăng ký kinh doanh để thành lập một hoặc chuỗi DN, hộ kinh doanh thông qua việc sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân giả mạo, hoạt động trong một thời gian ngắn rồi bỏ trốn hoặc mua lại các DN, hộ kinh doanh hoạt động yếu kém, sắp giải thể, phá sản sau đó thay đổi người đại diện pháp luật với mục đích để bán hóa đơn khống, hợp pháp hoá hàng hóa nhập lậu, tránh sự nghi ngờ, kiểm soát của cơ quan chức năng….
Trước yêu cầu trên, Tổng cục Thuế đã thực hiện phân tích dữ liệu HĐĐT, xác định những NNT có giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra cao hơn nhiều lần tổng giá trị hàng tồn kho và giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào để lập danh sách cảnh báo NNT có rủi ro cần rà soát, đối chiếu số liệu; từ đó xây dựng và triển khai Ứng dụng cảnh báo sử dụng HĐĐT. Ngày 5/4/2024, Tổng cục Thuế có Công văn số 1415/TCT-QLRR hướng dẫn cục thuế các tỉnh, TP triển khai thực hiện Ứng dụng cảnh báo sử dụng HĐĐT trên; theo đó, ứng dụng gửi thông báo cảnh báo cho NNT trong Danh sách cảnh báo sử dụng HĐĐT đồng thời gửi thông báo cho lãnh đạo CQT và công chức thuế quản lý NNT để biết, kịp thời áp dụng các biện pháp nghiệp vụ đối với NNT trong danh sách cảnh báo.
Căn cứ kết quả phân tích từ ứng dụng cảnh báo HĐĐT trên và các ứng dụng quản lý rủi ro khác, Tổng cục Thuế đã có các văn bản chỉ đạo CQT các cấp tăng cường quản lý thuế, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật thuế của NNT có rủi ro về thuế, về sử dụng HĐĐT; tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống các hành vi vi phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua bán và sử dụng hoá đơn bất hợp pháp; chống thất thu cho NSNN.
Từ thời điểm triển khai đến nay, ứng dụng cảnh báo sử dụng HĐĐT đã gửi thông báo đến hàng chục ngàn NNT thuộc diện cảnh báo sử dụng HĐĐT toàn quốc; gửi thông báo yêu cầu CQT các cấp thực hiện rà soát, kiểm tra đối với NNT đã cảnh báo sử dụng HĐĐT, qua đó, CQT đã phát hiện hàng ngàn NNT có nguy cơ cao về việc bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh để kịp thời áp dụng các biện pháp nghiệp vụ ngăn chặn việc mua bán hóa đơn của các đối tượng này; ra thông báo ngừng sử dụng HĐĐT đối với hàng trăm NNT có rủi ro về sử dụng HĐĐT; tiến hành kiểm tra hàng trăm NNT có rủi ro về thuế, truy thu hàng chục tỷ đồng tiền thuế vào NSNN. Ngoài ra, CQT cũng đã chuyển cơ quan công an điều tra hàng ngàn NNT có rủi ro cao về mua bán HĐĐT bất hợp pháp để tiến hành điều tra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, điển hình là trường hợp CQT căn cứ kết quả từ ứng dụng cảnh báo sử dụng HĐĐT, chuyển cơ quan công an điều tra, khởi tố đối với 55 bị can đã thành lập 165 công ty “ma” để mua bán trái phép hóa đơn GTGT với tổng giá trị ghi trên hóa đơn là hơn 13.000 tỷ đồng tại TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh, TP khác.
Nhìn chung, ứng dụng cảnh báo sử dụng HĐĐT trên đã giúp CQT giám sát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế của NNT thông qua phân tích dữ liệu HĐĐT của NNT; giúp phát hiện các vi phạm về quản lý, sử dụng hóa đơn của NNT ngay sau khi hành vi vi phạm được thực hiện để kịp thời xử lý. Việc triển khai ứng dụng đã giảm đáng kể thời gian và nguồn lực của CQT nói riêng và của các cơ quan quản lý nhà nước nói chung trong việc phát hiện, ngăn chặn các hành vi gian lận thuế, trốn thuế của NNT; qua đó đã hiện đại hóa phương thức quản lý thuế, tăng cường hiệu lực hiệu quả quản lý thuế và quản lý nhà nước, tăng nguồn thu cho NSNN.
Trên cơ sở kết quả này, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cục thuế trong thời gian tới tiếp tục rà soát, kiểm tra NNT có rủi ro theo thông báo từ ứng dụng cảnh báo sử dụng HĐĐT; tăng cường công tác phối hợp thường xuyên, chặt chẽ hơn với cơ quan công an và các cơ quan chức năng có liên quan như hải quan, ngân hàng,… để phát hiện và xử lý triệt để các hành vi vi phạm pháp luật trong việc sử dụng hoá đơn nhằm trốn thuế, gian lận thuế; đẩy mạnh tuyên truyền chính sách và pháp luật thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân và DN hiểu rõ các chế tài xử lý đối với hành vi mua bán hóa đơn, giúp NNT nghiêm chỉnh tuân thủ pháp luật thuế, góp phần ngăn chặn các hành vi vi phạm về thuế từ sớm, từ xa đồng thời giảm chi phí tuân thủ, nâng cao khả năng cạnh tranh của NNT, thúc đẩy kinh tế phát triển .
Trương Đình Thông – Ban QLRR
Nguồn: thuenhanuoc.vn
