Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam 2025: Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới

Ngày 5/12, tại Hà Nội, Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam 2025 với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế – tài chính giai đoạn 2026 – 2030” do Bộ Tài chính phối hợp với Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) và Văn phòng Dịch vụ Dự án Liên hợp quốc (UNOPS) tổ chức.

Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam sự kiện kế thừa và phát triển từ Diễn đàn Tài chính Việt Nam được Bộ Tài chính tổ chức thường niên kể từ năm 2017. Năm nay, sự kiện quy tụ hơn 200 đại biểu trong và ngoài nước nhằm phân tích bối cảnh kinh tế mới, định vị chiến lược phát triển và tìm kiếm các động lực tăng trưởng cho giai đoạn 2026-2030.

Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới

Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước một giai đoạn phát triển mới với nhiều mục tiêu chiến lược đã được đặt ra trong bối cảnh cũng rất mới. Với Việt Nam, yêu cầu phát triển đặt ra cấp bách: đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải định vị lại mình trong bối cảnh mới, tạo đột phá trong huy động nguồn lực, đổi mới mô hình tăng trưởng và mở rộng không gian phát triển theo hướng bền vững.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung phát biểu khai mạc Diễn đàn

“Diễn đàn năm nay với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế – tài chính giai đoạn 2026-2030” được tổ chức để nhận diện các cơ hội và thách thức từ bên ngoài, xác định các dư địa, các động lực cho mô hình tăng trưởng mới đáp ứng yêu cầu và mục tiêu đặt ra cho giai đoạn từ nay đến 2030. Quan trọng hơn là gợi mở ra được bước đi, giải pháp chiến lược trong những vấn đề then chốt của nền kinh tế” – Thứ trưởng cho biết.

Thông điệp của Diễn đàn là Việt Nam cần xác lập mô hình tăng trưởng mới, trong đó: năng suất các nhân tố tổng hợp, hiệu quả đầu tư, đột phá khoa học – công nghệ và đối mới sáng tạo phải trở thành nền tảng cốt lõi. Mô hình này đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khấu và lao động) với các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tầm thấp và kinh tế bạc…).

Việc xác lập mô hình tăng trưởng mới đòi hỏi sự cộng hưởng và liên kết chặt chẽ giữa các thành phần kinh tế, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và dẫn dắt, tập trung vào hạ tầng chiến lược và thiết lập khuôn khổ pháp lý minh bạch, kinh tế tư nhân là động lực sáng tạo và lan tỏa đổi mới, đóng vai trò đầu tàu trong các ngành kinh tế số, công nghiệp chế biến, dịch vụ chất lượng cao, FDI là nguồn lực bổ sung có chọn lọc, định hướng để gắn kết chuyển giao công nghệ thế hệ mới và tiêu chuẩn quốc tế (ESG).

Đồng thời, cần khai thác hiệu quả không gian tăng trưởng mới từ các vùng, địa phương và các cực tăng trưởng; phát huy vai trò đầu tàu của các vùng động lực. Đây không chỉ là yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng mà còn là một định hướng chiến lược để Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu đến năm 2030 và 2045.

Hợp tác đẩy mạnh xây dựng mô hình tăng trưởng mới

Phát biểu tại Diễn đàn, Ông Nicholas George, Phó Giám đốc Khu vực châu Á – Thái Bình Dương, UNOPS cho biết, tổ chức vô cùng vinh dự được đồng hành cùng Việt Nam trong tiến trình thay đổi mô hình tăng trưởng mới, ngành công nghiệp xanh hơn, sạch hơn và hệ thống năng lượng hiệu quả hơn, dịch vụ công số hoá, cũng như thu hút sự quan tâm và tham gia đầu tư của cả khu vực công và tư. 

Các mục tiêu đầy hoài bão của Việt Nam thể hiện niềm tin rõ ràng về lộ trình cũng như mục tiêu hướng tới một nền kinh tế chất lượng cao, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, khoa học công nghệ, hạ tầng chiến lược và các nỗ lực trong quá trình chuyển dịch xanh, vô cùng phù hợp với bối cảnh thay đổi đang diễn ra rất nhanh trên thế giới.

Hiện nay, UNOPS đang hợp tác chặt chẽ với Bộ Tài chính, các tổ chức quốc tế và các đơn vị liên quan nhằm tăng cường khơi thông nguồn vốn thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng. 

“Chúng tôi còn nhiều sáng kiến khác đang hướng tới các giải pháp thực chất để hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam được triển khai mạnh mẽ hơn trong giai đoạn 2026-2030. Chúng tôi luôn mong muốn song hành cùng lộ trình của Việt Nam, đặc biệt trong xây dựng chuỗi giá trị, tăng cường năng lực cạnh tranh và hội nhập thị trường toàn cầu, hướng tới một nền kinh tế phát thải ròng bằng không.”, ông Nicolas George nhấn mạnh.

Ông Sascha Hocke, Phó giám đốc Quốc gia GIZ Việt Nam nhận định đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam định hình bước phát triển tiếp theo, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế – tài chính nhằm ứng phó hiệu quả với những thách thức trước mắt.

Ông cho rằng, Việt Nam đã chứng tỏ khả năng chống chịu rất tốt, nhưng trong bối cảnh đầy biến động hiện nay, cần đẩy nhanh hơn nữa các cải cách và nắm bắt các xu hướng mới.

Theo đại diện GIZ, nền tảng phát triển kinh tế của Việt Nam sẽ dựa trên tăng trưởng bền vững, ứng dụng công nghệ mới, thúc đẩy khu vực tư nhân và tăng cường vốn con người. Những ưu tiên này đồng thời là trọng tâm hợp tác giữa GIZ và Việt Nam. Ông khẳng định: GIZ sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy phát triển bền vững, đẩy mạnh số hóa, chuyển dịch năng lượng công bằng và xanh.

Với 50 năm hợp tác ngoại giao, GIZ cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tiếp cận nguồn tài chính xanh, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ và xây dựng thị trường tài chính có trách nhiệm. Diễn đàn Kinh tế – Tài chính Việt Nam 2025 là cơ hội quan trọng để ngành tài chính, các tổ chức quốc tế, khu vực tư nhân và giới nghiên cứu cùng đối thoại, góp phần định hình con đường phát triển của Việt Nam trong nhiều năm tới.

Mọi cấu phần của nền kinh tế phải nhảy vọt

Ngay sau khai mạc, diễn đàn bước vào chuỗi tham luận chính mở ra bức tranh kinh tế Việt Nam từ nhiều khía cạnh: bối cảnh toàn cầu, năng lực phục hồi, trở ngại thể chế và yêu cầu chiến lược cho giai đoạn 2026 – 2030.

Toàn cảnh Diễn đàn

Tại bài tham luận của ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế – tài chính với chủ đề “Thích ứng – Chuyển đổi – Tăng tốc: Nền tảng cho chiến lược phát triển 2026 – 2030”, bài tham luận đã phân tích sâu sắc về tốc độ phục hồi của kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 2024 – 2025, từ đó chỉ ra những động lực và thách thức của Việt Nam trước thềm giai đoạn mới.

Theo đó, các động lực đã giúp kinh tế Việt Nam bật dậy mạnh mẽ gồm: quyết tâm chính trị cao, tăng trưởng ổn định của nông nghiệp, sự phục hồi mạnh của ngành công nghiệp nhờ xuất khẩu, cùng sự bứt phá của các ngành dịch vụ với mức tăng hai con số. Cùng với đó, môi trường vĩ mô ổn định, lạm phát và lãi suất thấp, tiêu dùng phục hồi và đầu tư mở rộng đã tạo thế cân bằng quan trọng.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng đối mặt với những thách thức mang tính cấu trúc kéo dài trong thời gian qua: năng suất còn thấp so với khu vực, tăng trưởng vẫn dựa trên mở rộng nguồn lực, tốc độ già hóa dân số nhanh, và đặc biệt là điểm nghẽn trong thực thi chính sách – từ hạ tầng, thể chế đến nguồn nhân lực.

Để đạt tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới, ông Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh, mọi cấu phần của nền kinh tế phải tạo bước nhảy vọt; từ các ngành quy mô nhỏ đến khu vực công nghiệp – dịch vụ, tất cả đều cần chuyển dịch lên mức tăng trưởng cao hơn.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cùng các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Phiên thảo luận buổi sáng quy tụ đại diện từ Ngân hàng Thế giới, Viện Nghiên cứu Chính sách Nhật Bản, Đại học Indiana Bloomington, BCG cùng các chuyên gia trong nước. Thảo luận xoay quanh các chủ đề: định vị Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu; xu hướng chính sách kinh tế vĩ mô đảm bảo tăng trưởng cao; kinh nghiệm quốc tế về tài khóa; và phát triển vùng động lực, hành lang kinh tế – những nhân tố then chốt hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng bền vững.

PV

Nguồn: Cổng TTĐT Bộ Tài chính