Chuyên gia cho rằng, hiện có rất nhiều hiểu nhầm về thuế thu nhập cá nhân có thể gây ra rủi ro cho doanh nghiệp và người lao động, đặc biệt là trong trường hợp hoàn thuế cho người nộp thuế.
Trả lời Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance về vấn đề thuế thu nhập cá nhân (TNCN), bà Nguyễn Thị Mây – Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Đại lý thuế ATS cho biết, trong quá trình chia sẻ và tư vấn thuế, đã gặp rất nhiều trường hợp có những lầm tưởng về thuế TNCN khiến họ gặp phải các rủi ro không đáng có.
Thứ nhất, bản chất của thuế TNCN khác các loại thuế khác đó là tính tại thời điểm chi trả. Ví dụ, nếu doanh nghiệp trả lương, thưởng của tháng 12 năm 2024 vào tháng 01/2025, nguồn chi phí được ghi nhận ở năm 2024 nhưng phần thuế thu nhập cá nhân sẽ được quyết toán sang năm 2025.
Thứ hai, một số kế toán doanh nghiệp cho rằng việc ký hợp đồng dịch vụ với người lao động nhằm đỡ phải quyết toán thuế mà vẫn tính vào chi phí được trừ. Bà Mây khẳng định rằng, tất cả những khoản thu nhập có tính chất tiền lương, tiền công đều phải làm quyết toán thuế thu nhập cá nhân cho người lao động.
Thứ ba, một hiểu lầm dễ nhận thấy nữa là thu nhập tính thuế. Thực tế, theo quy định những khoản phúc lợi trong doanh nghiệp không được quá một tháng lương bình quân, tuy nhiên rất nhiều công ty tiền xăng xe, điện thoại…lên đến 7 triệu/tháng, trong khi lương bình quân đóng bảo hiểm xã hội chỉ có 5 triệu. Đây là sự bất hợp lý.
Thứ tư, là làm sai về tiền lương. Ví dụ, doanh nghiệp đã có điện thoại cho chủ doanh nghiệp, có phòng marketing, phòng kinh doanh trong khi công ty cũng nhiều phương tiện ô tô nhưng vẫn có phụ cấp điện thoại, xăng xe trên bảng lương.
“Đây là cơ sở để cơ quan thuế nghi ngờ doanh nghiệp đó “chế” ra các khoản chi phí này”, bà Mây quan ngại.
Thứ năm, kế toán làm cam kết “bừa bãi”.
Thứ sáu, thêm một điều hay lầm tưởng về tiền lương là uỷ quyền không đúng đối tượng, không phải uỷ quyền quyết toán thuế là kế toán muốn chọn ai thì chọn. Người lao động uỷ quyền cho doanh nghiệp quyết toán thuế thì phải có văn bản và phía DN phải xem xét điều kiện có đủ uỷ quyền hay không.
Thứ bảy, việc khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân của người lao động cần chú ý, người lao động làm việc có hợp đồng từ 3 tháng trở lên là cá nhân cư trú tính thuế thu nhập cá nhân theo biểu luỹ tiến kê khai trên bảng kê 05-1 của tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Các đối tượng còn lại kê khai quyết toán trên bảng kê 05-2 của tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân.
“Có nhiều lao động chỉ làm việc 3 tháng, một tháng thử việc và 2 tháng làm chính thức nhưng có kế toán kê khai sai bảng kê. Cần chú ý đây là cá nhân cư trú và hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên và kéo dài sang năm tiếp theo”, bà Mây nêu rõ.
Thứ tám, nhiều trường hợp người lao động xin chứng từ khấu trừ thuế từ doanh nghiệp nhưng bộ phận kế toán gây khó khăn. Chứng từ khấu trừ thuế có thể xuất cho người lao động bất cứ lúc nào mà không phải báo cáo hoặc thư xác nhận thu nhập khi chưa tới mức khấu trừ thuế để người lao động tự quyết toán thuế, hoàn thuế thu nhập cá nhân nếu có. Đây là quy định của pháp luật.
Thứ chín, nhiều người lao động không thể hoàn được thuế thu nhập cá nhân bởi chỉ tiêu thu nhập chịu thuế trên chứng từ khấu trừ thuế hoặc trên thư xác nhận thu nhập không khớp với tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm mà doanh nghiệp thực hiện. Do đó, cơ quan thuế không có đủ căn cứ hoàn thuế được cho người lao động.
Cuối cùng, người nộp thuế cần phải cập nhật thông tin về mã số thuế cá nhân, đặc biệt là căn cước công dân bởi từ 1/7/2025 số CCCD chính là mã số thuế cá nhân. Đối với người lao động đã có mã số thuế trước 1/7 tự động cập nhật thành mã căn cước công dân. Trường hợp chưa có mã số thuế thì phải thực hiện đăng ký mã số thuế cá nhân mới. Doanh nghiệp cần cập nhật đầy đủ trên hệ thống của cơ quan thuế, tránh các rủi ro cho chính doanh nghiệp và những người lao động.
“Hiện, hệ thống pháp luật về thuế thu nhập cá nhân đang được dự thảo để Quốc hội thông qua. Doanh nghiệp, người lao động cần theo dõi cập nhật kịp thời để phục vụ công tác quản lý, hỗ trợ người lao động làm việc đúng theo quy định”, đại diện của Công ty TNHH Đại lý thuế ATS lưu ý.
Xuân Thạch
Nguồn: vietnamfinance.vn
